Dişleriniz fırçalayamıyor, yemek yiyemiyorsanız…
Yüzünüzde şiddetli gelişen ağrı nedeniyle makyaj yapamıyor, yemek yiyemiyor, dişlerinizi dahi fırçalamakta zahmet mü çekiyorsunuz? Konuşmak adeta ızdıraba mı dönüşüyor? Şayet siz de bu sıkıntılardan yakınıyorsanız, sebebi, ekseriyetle yüzün tek tarafında şimşek çakması yahut elektrik çarpması halinde çok keskin ağrılarla gelişen ve hayat kalitesini önemli boyutlarda etkileyen ‘trigeminal nevralji’ olabilir!
Halk ortasında ‘ani yüz ağrıları’ ile ‘delirten hastalık’ olarak bilinen trigeminal nevralji; yüzün duyusunu sağlayan ve trigeminal hudut olarak isimlendirilen sonun, şimşek çakması yahut elektrik çarpması biçiminde ağrıya yol açtığı bir hastalık. Çoklukla yüzün tek tarafında apansız başlayan şiddetli ağrılar başlangıç devrinde sıklıkla 1-2 dakika sonra geçiyor. Lakin vakitle ağrılar dayanılmaz şiddete ulaşırken, atakların müddeti de uzuyor. Hastalık ilerledikçe hasta yüzüne dokunamaz, konuşamaz, yemek yiyemez, hatta meskenden dışarı çıkamaz hale gelebiliyor! Acıbadem International Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sabri Aydın, aslında günümüzde geliştirilen çeşitli tıbbi tedavi metotları sayesinde trigeminal nevralji hastalığının tesirli bir biçimde tedavi edilebildiğini belirterek, “Bu hastalarda ağrılı hayat bir mukadderat değil. Günümüzde uygulanan ilaç tedavisi, enjeksiyonlar yahut cerrahi operasyon ile şiddetli ağrılardan kurtulmak mümkün olabiliyor. Kâfi ki tedavi için geç kalınmasın. Çünkü, vaktinde müdahale edilmeyen trigeminal nevraljide atakların mühleti uzayabiliyor ve ağrılar kalıcı hale gelebiliyor” diye konuşuyor.
Bu belirtiler varsa, dikkat!
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sabri Aydın, belirtileri hastadan hastaya değişiklik gösteren trigeminal nevraljide oluşan ağrının özelliklerini şöyle sıralıyor.
- Ataklar halinde geliyor.
- Şimşek çakması ve elektrik çarpması halinde oluşuyor, 1-2 dakika kadar sürüyor ve birdenbire geçiyor.
- Çenede, burunda, yanakta yahut beğenilen oluşuyor. Kimi durumlarda tüm yüzü kapsayabiliyor.
- Hiçbir uyaran yok iken oluşabildiği üzere, soğuk-sıcak, yemek yeme, diş fırçalama, ağız açma, konuşma ve soğuk hava ile de tetiklenebiliyor
Sağlam dişler çekilebiliyor!
Trigeminal hudut, beyin sapı bölgesinden çıkıyor ve bilhassa şakak, alın ile çenedeki duyuları denetim ediyor. Bu hududun misyonu, dokunma duyularını beyne duyu olarak aktarmak ve çene kaslarını hareket ettirmek. Münasebetiyle trigeminal hududunda gelişen sorunlardan kaynaklanan ağrılar yüzde, alında, şakakta ve çene bölgesinde hissediliyor. Trigeminal nevraljide diş ağrısı en sık görülen yakınmalardan. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sabri Aydın, “Özellikle çeneyi besleyen mandibular hudut ağrısı diş ağrısı ile çok karıştığı için yanlış teşhis konulabiliyor. Yahut hastalar ağrılarından kurtulmak için sağlam dişlerini çektirmek zorunda kalabiliyor. Bu nedenle hastaların büyük kısmı bize diş doktoruna gitmiş ve birçok sağlam dişi çekilmiş olarak geliyor” diyor.
Kesin nedeni bilinmese de…
Ülkemizde her yıl ortalama 3 bin 200 şahısta teşhis edilen trigeminal nevralji, bayanlarda erkeklerden 2 kat daha fazla görülüyor. Bunun nedeni ise bayanların art çukur olarak isimlendirilen beyin alt ve art bölgesinin anatomik olarak daha dar olması. Trigeminal nevralji hastalığının oluşum nedeni kesin olarak bilinmiyor. Çoklukla 50-60’lı yaşlarda görülmesi hastalığın doğumsal yahut genetik geçişli olmadığını düşündürüyor. Birçok hastada sorunun nedeni, beynin tabanında yer alan trigeminal hudut ile olağan bir kan damarı ortasında gerçekleşen temas oluyor. Bu temas trigeminal sonuna baskı yapıyor ve vakitle yanılgılı sinyaller göndermesine yol açıyor. Ayrıyeten o bölgede gelişen tümörler, geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı yapışıklıklar, Multiple Skleroz nedeniyle oluşan plaklar ve birtakım diş tedavileri de trigeminal nevraljiye neden olabiliyor.
İlaç tedavisi ağrıyı dindiriyor, ancak…
Trigeminal nevraljinin tedavisi ekseriyetle beyne gönderilen ağrı sinyallerini azaltan yahut tümüyle önleyen ilaçlar ile başlıyor. Hastaların bir kısmında ağrı ilaç tedavisi ile geçiyor ve bir daha tekrarlamıyor. Fakat tedaviden çok yeterli karşılık alınsa da vakitle ilaçlar olumlu cevap vermeyi bırakabiliyor yahut karaciğer hasarı üzere önemli yan tesirler gelişebiliyor. Ağrıyı dindirmeye yönelik tedaviler de bir öteki formülü oluşturuyor. Bu tedavide yüzdeki hudut köklerine bloklar yapılıyor, lakin tesiri genelde kısa sürüyor.
Cerrahi tedavide muvaffakiyet oranı çok yüksek
İlaç tedavisine artık karşılık vermeyen, yan tesirlerinden ötürü ilaç kullanamayan, ağrıdan ötürü günlük ergonomisi ve psikolojisi bozulan hastalarda cerrahi tedavi gündeme geliyor. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Sabri Aydın, trigeminal nevralji hastalığının cerrahi tedavisinde 3 seçenek olduğunu belirterek, bu sistemleri şöyle özetliyor:
Trigeminal RF: Yüz bölgesinden enjeksiyon ile baş içine girilerek hududun yakıldığı Trigeminal Radyofrekans Rizotomi yolu yaklaşık 15 dakikada tamamlanıyor. Hasta birebir gün ağrısı geçmiş olarak meskenine dönüyor. Ağrı çoklukla 1-2 sene içerisinde nüks ediyor ve süreç tekrarlanabiliyor.
MVD (Mikrovasküler Dekompresyon): Trigeminal nevraljinin en tesirli cerrahi süreçlerinden biri olarak kabul ediliyor. Açık cerrahi biçiminde gerçekleştirilen bu formül, trigeminal nevralijiye yol açan atardamarın yüz duyu hududuna olan basısını ortadan kaldırmayı hedefliyor. Mikroskopik görüntüleme altında uygulanan operasyonda, kulak gerisinden küçük bir kesi ile baş içerisine girilerek, trigeminal hudut ve yakın komşuluğu olan damar tespit ediliyor. Trigeminal sonun baskıdan kurtulması için damar ile hudut ortasına bir tampon yerleştiriliyor. Operasyon sonrasında hastaların yüzde 90’ında şikayetler tekrarlamıyor.
Gamma knife: Tek seanslık bir tedavi formülü olan gamma knife hududun beyin sapı içindeki kısmının ışınla harap edilmesi temeline dayanıyor. Tekniğin olumlu tesiri birkaç ay sonra başlıyor. Gamma knife formülünün bilhassa yaşlı ve Multiple Skleroz hastalarında uygun bir seçenek olduğu belirtiliyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
